Doris Lessing

2007'de Nobel Edebiyat Ödülü'nü alan İngiliz yazar Doris Lessing, 17 Kasım 2013’de 94 yaşında hayatını kaybetti. Lessing, 1919'da babasının bir bankanın yöneticisi olarak görev yaptığı İran'da doğdu. Beş yaşında ailesiyle birlikte Rodezya'ya (bugünkü adıyla Zimbabwe) taşınan yazar, Salisbury'de bir Katolik okulunda eğitim gördü. 14 yaşındayken okulu bıraktı ve hemşirelik, telefon operatörlüğü ve kâtibelik gibi işlerde çalıştı. 18 yaşında Rodezya parlamentosunda çalışmaya başladı ve ülkede ırkçılık-karşıtı bir sol partinin kurulmasında rol aldı. Yirmisinde evlenerek iki çocuk doğurdu. 1943'te sona eren ilk evliliğinin ardından Komünist Partisi'ne katıldı ve Alman siyasi eylemci Gottfried Lessing ile evlendi. 1949'da eşinden ve Rodezya'dan ayrılıp oğluyla birlikte Londra'ya geldi. O tarihten beri yaşamını profesyonel bir yazar olarak Londra'da sürdürdü.

En çok okunan, pek çok dile çevrilen ve 'Feminist İncil' olarak nitelendirilen “Altın Defter” adlı romanı, (1962), halen feminist edebiyatın başyapıtlarından biri olarak görülüyor.

Altın Defter'in yanı sıra 'İçinde yaşamayı seçtiğimiz hapishaneler, Evlilikler, Sirius Deneyleri, Tenimin altında, Evlenmeyen adamın hikâyesi, Gene Aşk, Mara ile Dann, Terörist,8. Gezegen Kedilere Dair, Cehenneme İniş için Açıklama, Siyah Madonna, Türkü Söylüyor Otlar, Büyükanneler, Hayatta Kalma Güncesi, 5.Çocuk, Şikasta, Terörist gibi birçok romanı Türkçeye çevrildi.

Grinzane Cavour Ödülü, Avrupa Edebiyat Ödülü ve Médicis Yabancı Yazarlar Ödülü'nün de sahibi olan yazar, Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandığında 88 yaşındaydı. İsveç Bilim Akademisi’nden yapılan açıklamada Lessing, "Parçalanmış bir uygarlığı şüphecilik, tutku ve hayal gücüyle ele alan, kadın hareketini destansı bir dille anlatan yazar" olarak nitelendi. Açıklamada, Lessing’in 1962 yılında yayımlanan "Altın Defter" romanının bir dönüm noktası olduğu ve gelişmekte olan kadın hareketinin bunu öncü bir çalışma olarak gördüğü, kadın-erkek ilişkilerine 20’nci yüzyıl bakışı hakkında bilgi verdiği belirtildi. Akademi, insanlığı daha ilkel bir yaşama dönmeye zorlayan küresel afet öngörüsünün Doris Lessing için özel bir yaklaşım olduğunu hatırlattı.
Lessing, 2005 yılındaki Harold Pinter’den sonra Nobel Edebiyat Ödülünü kazanan ikinci İngiliz yazar oldu. Nobel'i alan en yaşlı yazar unvanına da sahip olan Doris Lessing, İngiltere’nin eski Başbakanı Tony Blair'in kraliçe adına vermek istediği asalet ünvanını reddetmesiyle de biliniyordu.