Yazar: Pierre Schoendoerffer
Orijinal Dili: Fransızca
Özgün Adı: La – Haut
İlk Baskı Yılı: 1998
Yayınevi: TelosYayıncılık
Çeviren:Murat Aykaç Erginöz
Yukarıda,
ülkemizde Krala Veda ve Kart Yengeç romanlarıyla tanınan yazar ve film
yönetmeni Pierre Schoendoerffer'in dördüncü romanı.Romanın gizemli kahramanı
Henri Lanvern, Tayland'da bir film çevirmektedir... 1978 Haziran'ında bir akşam
film ekibini toplar ve ertesi gün eski bir dostunu aramak üzere Laos'a
gideceğini söyler. Daha sonra hiçbir yerde izine rastlanmaz.Kimdi bu adam?
Neden ortadan kayboldu? Başına ne geldi? Bir kadın onun izin sürerek, polisiye,
psikolojik ve tarihsel bir araştırma yapar: Henri Lanvern, Dien Bien Phu'dan
komünistlerin iktidarı ele geçirmelerine kadar Vietnam'da birçok olayın içinde
bulunmuştur otuz yıl boyunca. Henri Lanvern, çağdaş trajedilerden birinin hem
tanığı hem de "oyuncusu" olarak, araştırma (roman) boyunca, fotoğraf
kağıdında görüntülerin ortaya çıkması benzeri yavaş yavaş belirginleşir. Henri
Lanvern tam anlamıyla bir serüven adamıdır; hayatın, ölümün ve aşkın üzerine
gözünü kırpmadan yürür.Yukarıda, insanlık durumunun gerçek, mistik ve metafizik
boyutlarının sergilendiği, insan kimliğinin ateş çemberinden geçtiği, soluk
soluğa okunacak bir roman. Roman sanatının köklerine, "serüven
romanı" geleneğine bağlı. Tutkulu öyküsü aynı zamanda çağımızın da öyküsü.
Yorumlarımız:
Bir kitabın kahramanının, yazarının ve hatta
çevirmeninin hayatlarının böylesi ilginç örtüşmelere sahne olduğu sanırım sık
rastlanır bir durum olmasa gerek. “Yukarıda” adlı kitabın yazarı Pierre
Schoendoerffer ile Türkçeye çevirisini yapan Murat Aykaç Erginöz ün, ne kadar
ortak hayat vizyonları olduğunu keşfetmek, kitabın içeriğinin kişisel
yaklaşımlara, yaşamdaki duruşa, karakteristik özelliklere bir tercüman olduğunu
düşündürüyor.
Yani, oldukça karmaşık bilgiler, isimler, olaylar
zinciriyle açılan roman, nerdeyse ilk üçte birinde okuyucuya zor zamanlar
yaşatıyor; çözümlemede, deşifre etmede insan oldukça zorlanıyor…. Farklı bir
coğrafyada, içiçe geçmiş toplumlar, siyasi ve kültürel çatışmalar, çok sayıda
karakterler, bir savaş ortamında ve çevresinde çeşitli maceralarla sunuluyor.
Ancak , bir süre sonra ana karakterin ve onunla çok
farklı ilişkileri, dostlukları olmuş diğer karakterlerin açılımıyla, roman bizi
daha evrensel, daha genel değerleri düşünmeye yönlendiriyor…
Kitap çok bilgi ve çok gerçek hikaye barındırıyor; ki
benzer bilgileri alacağımız, benzer senaryolar üstüne yazılmış çok sayıda kitap
olduğunu biliyoruz. Buradaki amacın, yazarın vurgu yapmak istediği konunun
“tarihi gerçeklerin” daha ötesinde bir olgu olduğunu hissediyoruz. İnsanın
“kendi” ile ilişkisinin yaşamı boyunca evrilerek nasıl bir macera
oluşturduğunu, “insani duyguların” bütünü olarak kişinin yaşamının nasıl
sentezlenebildiğini, kahramanımız Lanvern örneği ile insanın başkalarıyla olan
ilişkilerinin onun kendi karakterini nasıl sergilediğini görüyoruz yazar
sayesinde.
İlk anlarda bir savaş ortamı anlatısı diyecekken,
romanı bir tür “kendini arama-bulma” hikayesi olarak yorumlayabiliyoruz
sonunda. Kitap kulübünde okuduğumuz onca kitaba ek olarak listemize çok farklı, çok özgün, çok kendince bir kitap
katmış oluyoruz “Yukarıda” ile…..
Verdiği mesajlar, senaryo ediliş şekli, dili ve ilginç
kurgusu ile kolay okunamasa da dağarcığımızda bulunması gereken ve çok farklı
bakış açılarına,anlayışlara yol veren bir eser olduğu kanısındayım. UFUK
