Yukarıda

 

                                               Yazar: Pierre Schoendoerffer                                                                             

                                               Orijinal Dili: Fransızca

                                               Özgün Adı: La – Haut

                                               İlk Baskı Yılı: 1998

                                               Yayınevi: TelosYayıncılık

                                               Çeviren:Murat Aykaç Erginöz

                                            

 

Yukarıda, ülkemizde Krala Veda ve Kart Yengeç romanlarıyla tanınan yazar ve film yönetmeni Pierre Schoendoerffer'in dördüncü romanı.Romanın gizemli kahramanı Henri Lanvern, Tayland'da bir film çevirmektedir... 1978 Haziran'ında bir akşam film ekibini toplar ve ertesi gün eski bir dostunu aramak üzere Laos'a gideceğini söyler. Daha sonra hiçbir yerde izine rastlanmaz.Kimdi bu adam? Neden ortadan kayboldu? Başına ne geldi? Bir kadın onun izin sürerek, polisiye, psikolojik ve tarihsel bir araştırma yapar: Henri Lanvern, Dien Bien Phu'dan komünistlerin iktidarı ele geçirmelerine kadar Vietnam'da birçok olayın içinde bulunmuştur otuz yıl boyunca. Henri Lanvern, çağdaş trajedilerden birinin hem tanığı hem de "oyuncusu" olarak, araştırma (roman) boyunca, fotoğraf kağıdında görüntülerin ortaya çıkması benzeri yavaş yavaş belirginleşir. Henri Lanvern tam anlamıyla bir serüven adamıdır; hayatın, ölümün ve aşkın üzerine gözünü kırpmadan yürür.Yukarıda, insanlık durumunun gerçek, mistik ve metafizik boyutlarının sergilendiği, insan kimliğinin ateş çemberinden geçtiği, soluk soluğa okunacak bir roman. Roman sanatının köklerine, "serüven romanı" geleneğine bağlı. Tutkulu öyküsü aynı zamanda çağımızın da öyküsü.

 

 Yorumlarımız:

 

Bir kitabın kahramanının, yazarının ve hatta çevirmeninin hayatlarının böylesi ilginç örtüşmelere sahne olduğu sanırım sık rastlanır bir durum olmasa gerek. “Yukarıda” adlı kitabın yazarı Pierre Schoendoerffer ile Türkçeye çevirisini yapan Murat Aykaç Erginöz ün, ne kadar ortak hayat vizyonları olduğunu keşfetmek, kitabın içeriğinin kişisel yaklaşımlara, yaşamdaki duruşa, karakteristik özelliklere bir tercüman olduğunu düşündürüyor.

Yani, oldukça karmaşık bilgiler, isimler, olaylar zinciriyle açılan roman, nerdeyse ilk üçte birinde okuyucuya zor zamanlar yaşatıyor; çözümlemede, deşifre etmede insan oldukça zorlanıyor…. Farklı bir coğrafyada, içiçe geçmiş toplumlar, siyasi ve kültürel çatışmalar, çok sayıda karakterler, bir savaş ortamında ve çevresinde çeşitli maceralarla sunuluyor.

Ancak , bir süre sonra ana karakterin ve onunla çok farklı ilişkileri, dostlukları olmuş diğer karakterlerin açılımıyla, roman bizi daha evrensel, daha genel değerleri düşünmeye yönlendiriyor…

 

Kitap çok bilgi ve çok gerçek hikaye barındırıyor; ki benzer bilgileri alacağımız, benzer senaryolar üstüne yazılmış çok sayıda kitap olduğunu biliyoruz. Buradaki amacın, yazarın vurgu yapmak istediği konunun “tarihi gerçeklerin” daha ötesinde bir olgu olduğunu hissediyoruz. İnsanın “kendi” ile ilişkisinin yaşamı boyunca evrilerek nasıl bir macera oluşturduğunu, “insani duyguların” bütünü olarak kişinin yaşamının nasıl sentezlenebildiğini, kahramanımız Lanvern örneği ile insanın başkalarıyla olan ilişkilerinin onun kendi karakterini nasıl sergilediğini görüyoruz yazar sayesinde.

İlk anlarda bir savaş ortamı anlatısı diyecekken, romanı bir tür “kendini arama-bulma” hikayesi olarak yorumlayabiliyoruz sonunda. Kitap kulübünde okuduğumuz onca kitaba ek olarak listemize  çok farklı, çok özgün, çok kendince bir kitap katmış oluyoruz “Yukarıda” ile…..

Verdiği mesajlar, senaryo ediliş şekli, dili ve ilginç kurgusu ile kolay okunamasa da dağarcığımızda bulunması gereken ve çok farklı bakış açılarına,anlayışlara yol veren bir eser olduğu kanısındayım. UFUK