Yazar: Hermann Hesse
Orijinal
Dili: Almanca
Çeviren: Kamuran Şipal
Yayınevi:
Can Yayınları
Basım
Yeri / Tarihi: İstanbul, Ekim
2022 - 59.Baskı
"Genel
olarak herkesçe kabullenilmiş Buddha imgesini aşan bir Buddha yaratmak, daha
önce eşine rastlanmamış, büyük bir başarıdır. Siddhartha, benim gözümde, Kutsal
Kitap'tan kat kat üstün bir ilaçtır..." 20. yüzyılın en büyük
romancılarından Henry Miller'a bu sözleri söyleten Siddhartha, 1946 Nobel
Edebiyat Ödülü sahibi Alman yazar Hermann Hesse'nin başyapıtıdır. 1. Dünya
Savaşı'nı izleyen yıllarda insanları yaşamlarını yeniden kurmaya çağıran, Doğu
gizemciliğini yücelten Siddhartha, kuşaklar boyunca nerdeyse bir "kutsal
kitap" gibi okunmuştur. Siddhartha'da Buddha'nın yaşamının ilk yıllarını
şiirsel bir üslupla anlatan Hesse, insanın öz benliğini bularak uygarlığın
yerleşik biçimlerinden kurtulmaya çalışmasını işler. "Bu kitapta,"
der, "tüm dinlerde, insanların benimsediği tüm inanış biçimlerinde ortak
olan yanı, tüm ulusal ayrımları aşan, tüm ırkların, tüm bireylerin
benimseyebileceği şeyi yakalamaya çalıştım."
Yorumlarımız:
Herman Hesse Siddhartha romanını 1922’de kaleme almış
, o günden bu güne kadar bir çok dile çevrilmiştir. Özellikle 1960’lar da
Amerika’da Budizm ve Zen Budizm felsefesinin patlama yapması kitaba olan yoğun
ilgiyi artırmıştır .
Siddhartha ‘da Hesse insanı birey olma vasfıyla ele
alır. 18. yy Almanya’sında ortaya çıkan Bildungroman örneklerindendir.
Bildungromanlarda romanın başkahramanının yaşamı çocukluktan varmak istediği
hedefe ulaştığı olgunluk yıllarına kadar anlatılır. Fiziksel ve ruhsal yönden
yaşadığı aşamalar ayrıntılı bir şekilde biyografik olarak okuyucuya aktarılır .
Siddhartha bir yol hikayesidir. Siddhartha’nın ruhsal
yönden öz ben arayışı, dönüşüm ve bilgeliğe ulaşmak için çıktığı fiziksel ve
ruhsal yolculuğu anlatır.
Brahman soylu bir ailenin iyi yetişmiş çocuğu
Siddhartha, geleceğin bilge kişisi ve rahibi olarak yetiştirilmiş olmasına
rağmen öğrendikleri kendine yetmemekte iç huzuru bulamamaktadır. Amacı olan
bilgeliğe ulaşmak için iç sesine uyar, arayış yolculuğuna çıkar. Bu yolculukta
ona birlikte büyüdüğü arkadaşı Govinda eşlik eder. İlk olarak kentten geçen
Samanalara katılırlar. Onlarla aç, susuz, yorgun, çile hayatı yaşarlar.
Siddhartha çok geçmeden fark eder ki öğrendikleri geçici bir arınmadır .
Gotama adlı bir bilgenin var olduğu haberini alırlar
ve onun öğretisine katılırlar .
Gerçek bir Buddha olan Gotama’nın öğretiside
Siddhartha’ya yeterli gelmez. Govinda Buddha ile yoluna devam ederken
Siddhartha oradan ayrılır .
Geceyi ırmak kıyısında bir kulübede geçirir. Orada
gördüğü rüya, bilgeliğe ulaşma çabasının yönünü manevi olandan maddi olana
yöneltir ve karşıtlığın birliği bütünlüğü için kente yani maddi hayata doğru
ırmağın karşısına yönlenir. Irmak burada bir sınırdır manevi hayat ve maddi
hayat arasında.
Kentte maddi hayata dair her şeyi en dibine kadar
yaşar. Bu sırada gördüğü ikinci rüya ona maddi dünyayı terk etmesi gerektiğini
işaret eder.
Irmak kıyısına dönen Siddhartha hayatına son vermek
isteği duyar ve uykuya dalar. Uyku onun için arınma ve yenilenme yaratır,
yeniden yaşama döner. Manevi ve maddi yolculukları sonrasında ruhsal uyanış
yaşar. Irmak kıyısında kayıkçı Vasudeva ile yaşar.Vasudeva onun bilgelik
yolunda ırmağa ve kendi iç sesine kulak vermesi için yol göstericisi
olur.Siddhartha özbenliğine ulaştığında Vasudeva görevini tamamlamış olur, ırmak
kıyısını terk eder.
Romanın sonunda dostu Govinda ile yeniden
karşılaştığında ona söyledikleri romanın özüdür. ”Bilgi bir başkasına aktarılabilir, bilgelikse
hayır. Bilgelik keşfedilir, bilgelik el üstünde taşıyabilir insanı, bilgelikle
mucizeler yaratılabilir ama bilgelik anlatılamaz ve öğretilemez”. Ruhsal
bütünlük bireye özgü ve yaşanarak elde edilir.
Bu yolculukta karşına çıkan herkes ve her şeyden birer
öğretmenmiş gibi ders alıp, Evren’in birlik ve bütünlüğünü, tüm zıtlıkları ile
mükemmellik, kusursuzluk anlamındaki “Om” olduğunu anladığında ruhsal bütünlüğe
ulaşır.
Roman 148 sayfa oldukça kısa , akıcı , rahat okuna
bilen , bir o kadar da her satırında felsefik düşüncelerin olduğu okumaktan sıkılmayacağınız
bir kitap.
