Saç Örgüsü

 

                                                 Yazar: Laetitia Colombani

                                                 Özgün Adı: La Teresse

                                                 Orijinal Dili: İtalyanca

                                                 Yayınevi: Yan Pasaj Yayınevi

                                                 Çeviren: Gülşah Ercenk

                                                 Basım Yeri / Tarihi: İstanbul,Ekim 2023, 17.Baskı

 

Üç kadın. Üç hayat. Üç kıta…

Tek bir talep: özgürlük!

İtalya. Giulia, babasının atölyesinde çalışan genç bir kadın. Babasının geçirdiği kaza sonrası nesillerdir faaliyet gösteren, aile yadigârı o atölye ile ilgili bir gerçekle karşı karşıya kalıyor. Giulia’nın iki seçeneği var: Ya içinde sıkıştığı koşullardan kurtulmanın yolunu bulacak ya da orada boğulacak.

Kanada. Başarılı ve tanınmış Avukat Sarah, çalıştığı hukuk bürosunda uğruna ömrünü harcadığı terfinin arifesinde bir şey fark ediyor: bir hastalık. Tüm kariyer planları alt üst olmak üzere.

Hindistan. Smita, kast sisteminin en alt tabakası olan “Dalit”lerden biri. Tek bir hayali var: Kızını, içinde bulundukları yoksul ve acınacak hayat koşullarından kurtarıp okula gönderebilmek.

Birbirlerinden habersiz ve ayrı dünyalarda yaşayan Giulia, Sarah ve Smita’nın hikâyesi bu. Kapağını açacağınız bu kitapla önünüze serilecek olan; birbirlerine ne kadar yürekten ve eşsiz bağlarla bağlı olduklarını bilmeden, kaderlerine razı olmayıp savaşmaya karar veren üç kadının umut ve dayanışmayla dokudukları hayatları.

 

Yorumlarımız:

 

Bu ay Fransız yazar Laetitia Colombani’nin ki kendisi aynı zamanda senarist, yönetici, oyuncu imiş, ve Gülşah Ercenk’in dilimize çevirdiği Saç Örgüsü adlı romanı okuduk. Kitapta üç kıtada, farklı sosyal yapıdaki toplumlarda yaşayan, dini, dili ve en önemlisi örf ve adetleri çok ayrı olan üç kadının hayat mücadelesinde  bitmeyen güçlerine, azimlerine, kararlılıklarına  odaklanılmış. Bu  kısa roman, belki de okunması  kolay, dili sade, karakter tanımları çok canlı, herhangi bir toplumda da farklı boyutlarda görülebilecek kadın hikayelerinden oluştuğu için çok satmış: Fransa’da bir milyon satışa ulaşmış, 40 dile çevrilmiş ve 9 ödül almış.

Bu kadınlar Hintli Smita, İtalyan Giulia ve Kanadalı Sarah. Hint geleneklerindeki kast sisteminin bile dışındaki Dalit yani Dokunulmaz gurubundan olan Smita’nın ve kocasının hayatı insan onurunu ayaklar altına alacak kadar acı ve çarpıcı. Bu ailenin tek kızı olan Lalita’yı eğitim alabileceği, özgürce yaşayabileceği bir hayata kavuşturmak uğruna köyden kaçıran annenin hikayesini yazar müthiş anlatmış; adeta film seyreder gibi gözümüze, yüreğimize akıtmış. İkinci hikaye 20 yaşındaki Giulia’nın iflas etmekte olan bir ailenin düzlüğe çıkması için olan çabasını, aile baskısına direnmesini, sevdiği Sih gencinden ne olursa olsun vazgeçmemesini anlatırken bize  kadının o yaşta aklını kullanabilme yetisini, gücünü, kararlılığını gösteriyor. Son hikaye Sarah’ın,  en gelişmiş ülkelerden biri olan Kanada’da bile iş hayatındaki kadına karşı olan ikiyüzlü, acımasız davranışları karşısında  daha da güçlü kaldığının , hırsının doğru yolda  bileylediğinin, kendisini bulduğunun hikayesi.

Bu hikayeleri anlatırken saç bir bağlayıcı olarak , ancak hikayenin en sonunda anlatılmış. Ben bu anlamda saçın kullanılması metaforunu sevdim, fakat biraz daha işlenmesi gerektiğini düşünüyorum.

Sonuç olarak literatürde popüler kategorisinde yer alan bu roman bize dünya kadınları hakkında bilgiler sunan bir kitap. Bence kulübümüz için listede olması ve analizler yapılması gerekmiyor. Hepimiz rahatça kendimiz okuyup, çıkarımlarda bulunabiliriz. Bu nedenle biz romanı kısaca tartıştıktan sonra biraz da literatürde edebi ve popüler roman kavramları nedir; kadın haklarının legal olarak hayata geçişi farklı ülkelerde hangi yıllarda olmuştur konuları ile tartışmalarımızı zenginleştirdik. Bunu fırsat bilerek, 1926 yılında Türk Medeni kanunun kabulü ile kadınlara çeşitli haklar tanınmasının başlamasını ve 1934 yılına kadar aralıklarla  yeni kanun maddeleri eklenerek  kadına her platformda seçme ve seçilme haklarının verilmesini sağlayan Atatürk’e minnettarlığımızı, teşekkürümüzü borç biliriz.

Özgür, kadın ayrımcılığının olmadığı ortamlarda  nice kitap okumalara….LEYLA

 

Dünyanın neresine  gidersek değiştiremediğimiz bir yazgı vardır. Kadın olmak!

Saç örgüsü romanında üç ayrı ülke, üç farklı sosyolojik yapı ve inanç, birbirine geçerek örülen saç örgüsü gibi ortak bir kader vardı.

Hindistanda kast sistemine dahi dahil olmayan Dalit'lerden, kızının yazgısını değiştirmeye çalışan bir anne. Annenin olağan üstü  mücadelesi..

İtalya'da iş yerini kurtarmak için kızını gözden çıkaran  başka bir anne. Genç kızın inanılmaz yaşam hikayesi. Herşeye rağmen ben ve duygularım diyerek arayışları, mücadelesi..

Kanada'da  hırslı bir avukat  kadının yaşadıkları...

Daha fazlası için okumanızı öneririm. Bir çırpıda bitireceksiniz. Birçok ödüller almış , aynı zamanda senarist ve yazar Laetitia Colombani'in bu eseri edebi değer taşır mı? Biz de bunu tartıştık. Ama dünya oluştuğundan beri kadının ezilmişliğini dile getiren, her kadının kendinden birşeyler bulabileceği modern klasik bir roman. İyi okumalar.      ZELİHA